Kırmızı örümcek, ülkemizde birçok bölgede, sık sık görülen zararlılar arasında sayılıyor. Yüksek hava sıcaklıkları, aşırı ve bilinçsiz tarım ilacı kullanımı, iklim değişiklikleri gibi nedenlerle zaman zaman popülasyonu hızla yükselebilen örümcekler, tarımsal üretime zarar verebiliyor. Akarlar olarak da adlandırılan cins, çıplak gözle zor görülecek kadar küçük tarif ediliyor. Yumurta veya armut biçiminde olan kırmızı örümcekler, derilerinde farklı şekilde tüyler ve dikenler taşıyor. 


Larvası 3 çift, nimf ve erginleri 4 çift bacaklı olan kırmızı renkteki örümcekler, verdikleri zarar nedeniyle çiftçilerimizin korkulu rüyası oluyor. Larvalar, ergin olana kadar 3 kez gömlek değiştiriyor. Bir kırmızı örümcek dişisinin 100 ile 200 adet kadar yumurta bırakabildiği kayıtlara geçiyor. Üstelik yılda, çevre koşullarına bağlı olarak, 10-12 kadar döl verebilme yeteneği nedeniyle çok hızlı üreyebildikleri biliniyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yayımladığı kılavuz uyarınca, kırmızı örümcek erginleri, 0.5-0.7 mm boyunda, oval şekilde oluyor. 


Kırmızı örümceklerin varlığı, ekinlerin yapraklarının altındaki ipek ipliklerden fark edilebiliyor. Ergin, larva, nimf ve yumurtaları bir arada bulunuyor.  Kışın ılık geçtiği alanlarda, yaz aylarında olduğu gibi üremeye devam ettikleri için özellikle sıcak bölgelerde önemli bir sorun olarak gösteriliyor. Genellikle tarla kenarı veya içinde yer alan yabancı otlardan, bulaşık fidelerden sebzelere geçen ve hızla yayılan zararlılar için hızlı mücadele ön görülüyor. 


Kırmızı Örümceklerin Zararları


Özellikle sert ve yumuşak çekirdekli ağaçlarda görülen kırmızı örümcekler, verim kaybına neden olabiliyor. 

Zararlılar, yaprakların öz suyunu emerek besleniyor. 

Kırmızı örümcek, ağız içinde yer alan styletler ile bitkileri zedeliyor. 

Beslenilen yapraklar, önce beyaz, sonra sarı ve kahverengi lekeler bulunduruyor. Lekeler birleşerek yaprak tamamen kuru hale geliyor ve düşüyor. 

Yoğun kırmızı örümcek işgal olan ekinlerde, bitkilerin sürgün ve dalları ağ ile kaplı duruma geliyor. 

Yüksek oranda mahsul ve kalite kaybı oluşuyor. Kayıplar %40 ile %60 arasında gerçekleşebiliyor. 

Kırmızı örümcekler aracılığıyla birçok virüs yayılabiliyor. 


Kırmızı Örümcek Türleri Nelerdir?

Ankara Tarım İl Müdürlüğü’nün hazırladığı belgeye göre, birçok farklı kırmızı örümcek çeşidinden bahsedilebiliyor: 


Akdiken akarı (Tetranychus viennensis Zacher): Oval, kırmızı renkli ve tombul olan örümcekler, yapraklarda ağ örüyor. Kışı ağaç kabuklarında, yarık ve çatlakların içlerinde geçiren türün, yumurtaları 5-7 gün içinde açılıyor.  Yılda 9-10 döl vererek ürüyor. 

İki noktalı kırmızı örümcek (Tetranychus urticae Koch.): Renkleri zaman zaman yeşilimsi sarı veya kahverengiye dönük bir yeşil olan örümcekler, vücudunun ortasına yakın iki büyük siyah benek taşıyor. Çok ağ ören bu tür, yılda 10-21 döl veriyor. 

Avrupa kırmızı örümceği (Panonychus ulmi Koch.): Ergin dişileri koyu kırmızı renk ve dolgun olan tür, ağ yapmıyor. Kışı yumurta halinde ağaç dallarında geçiren örümcekler, ilkbahar itibarıyla yumurtadan çıkarak taze sürgünlere saldırıyor. Ortalama baharda 28 günde, yazın 15 günde ergin olan larvalar, ekinlere büyük zarar verebiliyor. Yılda 8-9 dök verebiliyor. 

Meyve kahverengi akarı (Bryobia rubrioculus Scheut.): Kırmızı, kahverengi ve yeşil renklerde olan zararlılar, üstten düz ve karnı şişkin olarak görülüyor. Sırtında belirgin bir çizgi bulunduran türün kılları ise yaprak şeklinde tarif ediliyor. 1-2 yıllık dallar üzerinde görülen erginleri, yapraklarda ağ bırakmıyor. Baharda yumurtaları açılıyor. Yılda 3-4 döl verebiliyor. 

Yassı akar ( Cenopalpus pulcher C.-F.): Oval ve yassı dişilere sahip olan tür, kiremit ve koyu kırmızı renklerde görülüyor. Sırtında yatay formda, vücudu bölen bir çizgi taşıyor. Kısa ve diken gibi kılları bulunan böcekler, yapraklarda az miktarda ağ örebiliyor. Nisan ortasına kadar yumurta bırakmaya devam eden türün yumurtaları yazın açılıyor. Yılda 4-5 döl veren örümcekler, kışı genellikle meyve ağaçlarında ortalama 2-3 yıllık dallarda geçiriyor. Kırmızı Örümcek Hangi Bitkilerde Görülür?

Malatya Tarım İl Müdürlüğü’ne göre, farklı birçok bitkide görülebilen kırmızı örümcekler, özellikle kiraz, elma, armut, şeftali, vişne, erik, kayısı, badem ve diğer meyve ağaçlarında  zarar yapıyor. Farklı kaynaklarda, domates, salatalık gibi birçok sebzede, ayrıca pamukta kırmızı örümceklerin sık sık görüldüğü not düşülüyor. 


Kırmızı Örümcek ile Mücadele Yöntemleri Nelerdir?

Kırmızı örümcek ile mücadele için kültürel ve kimyasal mücadele yöntemlerinden bahsedilebiliyor. 


Kültürel Önlemler: Kültürel önlemler kapsamında seraya temiz fidelerin dikimi önem taşıyor. Hasadın sonrasında, artıkların tamamen temizlenmesi ve imha edilmesi tavsiye ediliyor. Benzer şekilde yabani otların da düzenli temizliği önemseniyor. Ot çapası yapılması tavsiyeler arasında yer alıyor. Uzmanlar, gereğinden fazla ve gereksiz azotlu gübre kullanımının popülasyonu artırdığına dikkat çekiyor. 

Kimyasal Mücadele: Küçük yapraklı sebzelerde, yaprak başına 3 tane veya daha fazla, büyük yapraklılarda ise 5 tane veya daha fazla kırmızı örümcek tespit edildiğinde ilaçlamaya başlanması gerekiyor. Akarlara karşı kış mücadelesi tavsiye edilmiyor. Ancak kabuklu bitlerin olduğu meyve bahçelerinde, kış mücadelesi popülasyonu düşürmeye yardımcı olabiliyor. Mayıs itibarıyla yapılacak kontrollerde belirtilen sayılara rastlandıysa kimyasal etkinliklere başlanabiliyor. 

Doğal Düşmanlar: Phytoseiulus persimilis, Thyphlodromus similis Qud., Typhlodromus pyri (Scheuten), Scolothrips longicornis Priesner, Hyperaspis reppensis (Hbst.), Scymnus rubromaculatus (Goeze) gibi doğal düşmanları bulunuyor. Ayrıca, Scymnus pallipediformis Günther, Stethorus punctillum Waiae, Stethorus gilvifrons (Mulsant), Oligota flavicornis Boist et Lacord, Piocoris erythrooephala (P.S.), Deraeocoris punctatus Fn., Deraeocoris serenus (D.Sc.), Deraeocoris pallens (Rt.), Macrolopus melanotoma (Costa)’nın bulunduğu listede, Zanchius alatanus Hoberlandt., Orius niger (W.), Orius minutus (L.), Nabis pseudoferus Rem.,Chrysoperla carnea (Steph.) ve Therodiplosis persicae Kieffer. de yer alıyor. 


Kırmızı Örümcek ile Mücadele Yöntemleri Nelerdir?

Kırmızı Örümcek İlacı Nasıl Kullanılmalıdır?

Ankara Tarım İl Müdürlüğü’nün hazırladığı Kırmızı Örümcekler (Akarlar) adlı belgeye göre, kullanılabilecek ilaçlar ve dozları şöyle belirtiliyor: 


Kükürt: 80 WP 400 gr (100 lt suya/ilaç)

Phosomet: % 50 WP 120 gr. (100 lt suya/ilaç)

Bifenthrin: 100 g/l 50 ml.(100 lt suya/ilaç)

Fenbutation oxide: 500 g/l. SC 30 ml (100 lt suya/ilaç)

Uzmanlar, çiftçilerimizin kırmızı örümcek tespit ettiklerinde numune alarak il ve ilçe tarım müdürlüklerine gelmeleri ve teknik elemanlara numuneleri göstermeleri öneriliyor. Doğru teşhis ve ilaç önerisine göre ilaçlamaya başlanması önem taşıyor.


Küçük Kırmızı Örümcek İnsana Zarar Verir Mi?


Kırmızı örümceklerin insan sağlığı üzerinde bilinen bir zararı kayıtlara geçmiyor. Uzmanlar, çok nadir zehirli örümceklere rastlanabileceğinin altını çiziyor. Ayrıca, birçok türün dişlerinin insan derisine etki edemeyecek kadar kırılgan ve kısa olduğu belirtiliyor. Yine de çocuklar için örümceklerin risk olabileceğinin altı çiziliyor. Özellikle bir örümcek kişileri ısırdığında; baş dönmesi, mide bulantısı, baş ağrısı, kusma, uyuşma gibi sorunlar yaşanıyorsa, sağlık kuruluşuna başvurulması öneriliyor.